وظیفه اصلی حسابرسان ، بررسی و عیب یابی عملکرد حسابداران می باشد. اما خود حسابرسان چگونه مورد ارزیابی قرار می گیرند؟
به منظور سنجش کیفیت کار حسابرسان و بررسی امور آن ها ، انجمن حسابداران عمومی مورد تائید رسمی آمریکا ( که از سال ۱۸۸۷ – بیش از ۱ قرن – در بالاترین سطح مسائل اقتصادی بوده و تاثیر گذارترین هیئت حسابداری و حسابرسی دنیا هستند ) اقدام به انتشار ده فرمان حسابرسی کردند . این قوانین که در شاخه های عمومی (۳قسمت) ، عملیاتی(۳قسمت) و گزارشگری (۴قسمت) گنجانده شده اند ، میزان صحت و سلامت عملکرد حسابرسان را مورد بررسی قرار می دهد و استانداردهای حسابرسی نوین می باشند .
در قسمت عمومی استانداردهای حسابرسی با مواردی از قبیل:
۱- تائید صلاحیت حسابرس در زمینه های اخلاقی ، تعهدی ، میزان دانش ، اطلاعات و سایر امور فنی
۲- استقلال رای و عدم وابستگی و اتکا به غیر در امر بازرسی و
۳-اعمال مراقبت های حرفه ای در تهیه گزارشات و عمل حسابرسی روبرو می شویم که با توجه به نام آن ، عمومیت این خصائص برای تمامی حسابرسان اجباریست .
در قسمت بعدی استانداردهای حسابرسی به استاندارهای عملیاتی یا رسیدگی می رسیم . در این قسمت به برنامه ریزی دقیق ، اصولی و سخت گیرانه حسابرسان و نظارت بر زیردستان (در صورت وجود کارمندان زیر دست) تاکید شده است . در ادامه حسابرس باید تسلط کافی روی کنترل داخلی داشته باشد ؛ کنترل داخلی در واقع فرایندیست که به منظور حصول اثربخشی و کارایی عملیات( سود آوری و ذخیره اموال ) ، اتکاپذیری گزارشگری مالی (تهیه و تنظیم گزارش‌های مالی برای مقاصد عمومی ) و رعایت قوانین و مقررات لازم‌الاجراست . با رعایت و تسلط حسابرس روی موارد فوق ، برنامه ای جامع و مانع در تعیین نوع ، زمان و میزان آزمون ها تهیه می گردد . در قدم بعدی نیز برای اظهار نظر صحیح نسبت به صورت های مالی نیاز به کسب شواهد کافی و مناسب از راه بازرسی، مشاهده، پرس و جو به است.
در قدم آخر استانداردهای حسابرسی به استانداردهای گزارشگری می رسیم . در این گزارش صحت صورت های مالی ، طبق اصول حسابداری مورد بررسی قرار می گیرد . گزارش باید مصدق تغییرات روند دوره جاری ، نسبت به دوره قبل باشد و اطلاعات این دوره کافی تلقی شود . در گزارش نهایی ، مشخصات حسابرس و میزان مسئولیت وی ابراز گردد و در این گزارش شرحی کلی از شرایط داده شود و در صورتی که این امکان وجود ندارد ، با ذکر دلیل اظهار به عدم توانایی در نظر دهی شود .
در پایان ، لازم به اشاره است که در هر کشور ، استانداردهای حسابرسی آن که تحت نام « بیانیه های تفسیری استانداردهای حسابرسی» بیان می شوند ، مختص به خود را دارند که این کار در ایران بر عهده سازمان حسابرسی است .